Προτεινόμενο Κριτήριο Αγνώστου Κειμένου – Λυσίας

Προτεινόμενο κριτήριο αγνώστου κειμένου με απαντήσεις. Πρόκειται για λόγο που έγραψε ο ρήτωρ Λυσίας και αφορά την πρόταση δημεύσεως της περιουσίας των αδελφών του Νικία. ( Λυσίου, Περί της δημεύσεως των του Νικίου αδελφού 24 – 25).

Εισαγωγή

 

Βρισκόμαστε στον επίλογο του δικανικού λόγου που εκφωνεί ο μεγαλύτερος γιος του Ευκράτη, ανιψιός του γνωστού από τη συμμετοχή του στην καταστροφική για τους Αθηναίους Σικελική εκστρατεία στρατηγού Νικία.  Με τον συγκεκριμένο λόγο προσπαθεί να αντικρούσει την κατηγορία του Πολιόχου, ο οποίος ζητά να δημευθεί η περιουσία των δύο αδελφών του Νικία, του Ευκράτη και του Διόγνητου.

 

Προτεινόμενο κριτήριο αγνώστου κείμενου με απαντήσεις. Επιλέξαμε προτομή του στρατηγού Νικία , καθώς η δίκη αφορά την περιουσία των αδελφών του.
Προτομή που θεωρείται ότι απεικονίζει τον Νικία.

 

Κείμενο

[24] Οὐκ ἔχω, ὦ ἄνδρες δικασταί, οὕστινας δεησομένους
ὑπὲρ ἡμῶν ἀναβιβάσομαι· τῶν γὰρ προσηκόντων οἱ μὲν
ἄνδρας ἀγαθοὺς αὑτοὺς παρασχόντες καὶ μεγάλην τὴν
πόλιν ποιοῦντες ἐν τῷ πολέμῳ τεθνᾶσιν, οἱ δ’ ὑπὲρ τῆς
δημοκρατίας καὶ τῆς ὑμετέρας ἐλευθερίας ὑπὸ τῶν τριά-
κοντα κώνειον πιόντες,

[25] ὥστε τῆς ἐρημίας τῆς ἡμετέρας
αἴτιαι γεγόνασιν αἵ τε τῶν προσηκόντων ἀρεταὶ καὶ αἱ
τῆς πόλεως συμφοραί. ὧν ἄξιον ὑμᾶς ἐνθυμηθέντας προ-
θύμως ἡμῖν βοηθῆσαι, ἡγησαμένους τούτους ἂν ἐν δημο-
κρατίᾳ δικαίως εὖ πάσχειν ὑφ’ ὑμῶν, οἵπερ ἐν ὀλιγαρχίᾳ
τῶν συμφορῶν μετέσχον τὸ μέρος.

 

 

Παρατηρήσεις

 

Α1. Να μεταφραστεί το απόσπασμα 25 “ὧν ἄξιον ὑμᾶς…μέρος”.  (Μονάδες 10)

Α2. Για ποιους λόγους ο ομιλητής θεωρεί ότι δεν έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει μάρτυρες, που να επιβεβαιώνουν τις απόψεις του στο δικαστήριο; (Μονάδες 10)

 

Γραμματικές παρατηρήσεις
  • ἔχω: Να γραφεί το απαρέμφατο αορίστου στην ίδια φωνή.
  • τεθνᾶσιν: Να γραφεί η μετοχή του αρσενικού γένους στη γενική του πληθυντικού, στο χρόνο που βρίσκεται το ρήμα.
  • ποιοῦντες: Να γραφεί το γ’ ενικό πρόσωπο του παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος.
  • πιόντες: Να γραφεί ο ίδιος τύπος στον παρακείμενο.
  • μετέσχον: Να γραφεί το β’ ενικό της προστακτικής στη μέση φωνή και στον ίδιο χρόνο.

(Μονάδες 5)

 

  • ἄνδρες: Να γραφεί η κλητική ενικού
  • μεγάλην: Να γραφεί ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου στο ίδιο γένος και πτώση.
  • τούτους: Να γραφεί η αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους.
  • οἵπερ: Να γραφεί η αιτιατική του ουδετέρου γένους.
  • το μέρος: Να γραφεί η δοτική πληθυντικού του ουσιαστικού.

(Μονάδες 5)

 

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι παρακάτω όροι:

  • οὕστινας
  • ὑπὲρ ἡμῶν
  • μεγάλην
  • βοηθῆσαι
  • ὑφ’ ὑμῶν

(Μονάδες 5)

 

δεησομένους, παρασχόντες: Να αναγνωρισθούν συντακτικά οι μετοχές. (Μονάδες 2).

Στη συνέχεια να τις αναλύσετε σε αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις. (Μονάδες 3)

 

 

Απαντήσεις του κριτηρίου

 

Α1. Αφού αναλογισθείτε όλα αυτά, αξίζει να μας βοηθήσετε με προθυμία, αφού θεωρήσετε ότι στον καιρό της δημοκρατίας θα ευεργετούνταν από εσάς, αυτοί ακριβώς που στον καιρό της ολιγαρχίας μοιράστηκαν τις συμφορές σας στο μέρος που τους αναλογούσε.

 

Α2. Ο ομιλητής ισχυρίζεται στην παράγραφο 24 ότι δεν έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει μάρτυρες που θα υποστηρίξουν τη θέση του και θα παρακαλέσουν τους δικαστες για την υπόθεσή του. Όσοι θα μπορούσαν να καταθέσουν είναι νεκροί, οι μεν πεθαίνοντας στον πόλεμο για την υπεράσπιση της πόλεως, οι δε επειδή θανατώθηκαν από τους τριάκοντα.

 

 

Γραμματικές παρατηρήσεις

 

  • ἔχω: σχεῖν
  • τεθνᾶσιν: τεθνηκότων ή τεθνεώτων
  • ποιοῦντες: ἐποίει
  • πιόντες: πεπωκότες
  • μετέσχον: μετάσχου

 

  • ἄνδρες: ἄνερ
  • μεγάλην: μείζονα ή μείζω
  • τούτους: ταύτας
  • οἵπερ: ἅπερ
  • μέρος: μέρεσι

 

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

 

  • οὕστινας: Λειτουργεί ως αντικείμενο στο ρήμα ἀναβιβάσομαι
  • ὑπὲρ ἡμῶν: Εμπρόθετος προσδιορισμός, ο οποίος λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπεράσπισης στη μετοχή δεησομένους.
  • μεγάλην: Λειτουργεί ως κατηγορούμενο του αντικειμένου (πόλην) της μετοχής ποιοῦντες.
  • βοηθῆσαι: Τελικό απαρέμφατο του ρήματος βοηθῶ σε χρόνο αόριστο. Λειτουργεί ως υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση “ἄξιον (ἐστί)”
  • ὑφ’ ὑμῶν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο απαρέμφατο πάσχειν.

 

 

  • δεησομένους: Επιρρηματική τελική μετοχή, η οποία λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ρήμα κίνησης ἀναβιβάσομαι. Αναλύεται σε πρόταση ως εξής: “ἵνα δεἠσωνται”.
  • παρασχόντες: Επιρρηματική χρονική μετοχή, η οποία λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα τεθνὰσιν. Πιο συγκεκριμένα δηλώνει το προτερόχρονο. Αναλύεται ως εξής: “‘ἐπεί παρέσχον”.

 

Περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό για τα αρχαία μπορείτε να βρείτε εδώ