Εισαγωγικό σεμινάριο στους μύθους του Πλάτωνα
Τη Δευτέρα 6 Μαΐου στις 20:00 θα ξεκινήσει το εισαγωγικό σεμινάριο στους μύθους του Πλάτωνα. Έχουν προγραμματιστεί πέντε εβδομαδιαίες συναντήσεις. Θα αναφερθούμε στη λειτουργία του μύθου στους Πλατωνικούς διαλόγους. Οδηγός μας θα είναι η αλληγορία του σπηλαίου, ο μύθος της Ατλαντίδας και ο αντίστοιχος του Προμηθέα, όπως αυτός σκιαγραφείται από τον Πρωταγόρα.
Θα μας δοθεί η ευκαιρία να αναφερθούμε στο πνευματικό κλίμα το οποίο συνετέλεσε να δημιουργηθούν αυτά τα έργα, και όλα αυτά μέσα στο πλαίσιο της πόλεως κράτους και της σοφιστικής κίνησης που δίκαια χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος διαφωτισμός της ανθρωπότητας.
Για την παρακολούθηση του σεμιναρίου δεν προαπαιτείται κάποια προγενέστερη γνώση. Κάθε συνάντηση θα καλύψει ένα διαφορετικό θέμα, το οποίο θα σχετίζεται με το ευρύτερο θέμα της αξιοποίησης του μύθου από τον Πλάτωνα. Το σεμινάριο έχει βιωματική μορφή. Μετά την εισήγηση θα ακολουθήσει διάλογος και ερωτήσεις – τοποθετήσεις από τους συμμετέχοντες.
Παραθέτουμε στη συνέχεια ένα ενδεικτικό κείμενο, από αυτά που θα εστιάσουμε στο σεμινάριο. Πρόκειται για την αναφορά που γίνεται στον Τίμαιο για την Ατλαντίδα. Σύμφωνα με τον Πλατωνικό διάλογο ο νομοθέτης Σόλων πληροφορείται από Αιγύπτιους ιερείς την ύπαρξη της Ατλαντίδας και τον ρόλο της Αθήνας για την αντιμέτώπισή της. Τα γεγονότα τοποθετούνται σε ένα μυθολογικό απώτατο παρελθόν, 9000 χρόνια πριν την εποχή του Σόλωνα.
Η αφήγηση των Αιγυπτίων ιερέων
«… Τα έργα της πόλης σας ήταν πολλά και μεγάλα· τα έχουμε γραμμένα εδώ και τα θαυμάζουμε.
(e) Όμως ένα τα ξεπερνά όλα και σε μεγαλείο και σε αρετή. Τα κείμενά μας λένε πως η πόλη σας καταπόνεσε κάποτε μια δύναμη που όρμησε με αλαζονεία καταπάνω της Ευρώπης ολόκληρης και συνάμα ολόκληρης της Ασίας· ξεκινούσε απ᾽ έξω, από το Ατλαντικό πέλαγος, γιατί τότε ταξιδευότανε εκείνο το πέλαγος. Είχε ένα νησί εμπρός από το στόμιό του, αυτό που ονομάζεται, καθώς λέτε, Στήλες του Ηρακλή.1Και το νησί ήταν μεγαλύτερο από την Ασία και τη Λιβύη2μαζί. Και οι ταξιδιώτες μπορούσαν να περάσουν από αυτό το νησί στα άλλα νησιά και από τα νησιά σ᾽ ολόκληρη την ήπειρο,[25]στην αντίπερα όχθη αυτής της πραγματικής θάλασσας. Και μέσα στο στόμιο που λέγαμε μοιάζει να είναι ένα λιμάνι με στενή είσοδο· όμως έξω από το άλλο μέρος είναι πραγματικό πέλαγος και τη στεριά που το περιστοιχίζει θα τη λέγαμε πολύ σωστά και με την κυριολεξία ήπειρο.3Λοιπόν σ᾽ αυτό το νησί, την Ατλαντίδα, βασιλιάδες είχαν δημιουργήσει μια μεγάλη και θαυμαστή δύναμη, που κυριαρχούσε πάνω σ᾽ ολόκληρο το νησί και πολλά άλλα νησιά και μέρη της ηπείρου. Κι ακόμη κρατούσε τη Λιβύη ώς την Αίγυπτο, (b) και την Ευρώπη ώς την Τυρρηνία. Κι αυτή η δύναμη, αφού συγκεντρώθηκε σύσσωμη, επεχείρησε να υποδουλώσει με μια ορμή όλα τα μέρη σας και τα δικά μας και όσα βρίσκονται μέσα στο στόμιο. Τότε, Σόλων, φανερώθηκε σε όλους τους ανθρώπους η δύναμη της πόλης σας με την αρετή και τη ρώμη της. Γιατί ξεπέρασε όλες τις άλλες σε ψυχική αντοχή και σε πολεμική τέχνη. (c) Στην αρχή επικεφαλής των Ελλήνων, κι έπειτα, όταν οι άλλοι την εγκατέλειψαν, αναγκασμένη να πολεμήσει μόνη, αφού άγγιξε τον έσχατο κίνδυνο, νίκησε τους εισβολείς, έστησε τρόπαιο, και δεν άφησε να υποδουλωθούν αυτοί που ποτέ δεν είχαν γίνει δούλοι. Κι εμάς τους άλλους, όσοι κατοικούμε δώθε από τις Ηράκλειες Στήλες, γενναιόδωρα όλους μας ελευθέρωσε. Όμως αργότερα ήρθαν τρομεροί σεισμοί και κατακλυσμοί και μέσα σε μια μέρα και μια νύχτα φρίκης, (d) ολόκληρος ο στρατός σας βούλιαξε μονομιάς μέσα στη γη και το νησί η Ατλαντίδα βούλιαξε στη θάλασσα και αφανίστηκε. Γι᾽ αυτό και σήμερα ακόμη το πέλαγος σ᾽ εκείνα τα μέρη είναι δυσκολοταξίδευτο και ανεξερεύνητο· το εμπόδιο είναι η ρηχή λάσπη που άφησε το νησί καθώς καταποντιζότανε…»
Η μετάφραση είναι του Γιώργου Σεφέρη